ABD Başkanı Joe Biden’ın akıl sağlığı ülkede gündem olmaya devam ediyor. Konuşmaları sırasında duraklaması, unuttuğu önemli detaylar, gideceği yönü şaşırması gibi durumlar Biden’ın 2024 adaylığını tartışmaya açmıştı. Ancak Adalet Bakanlığı’na bağlı özel konseyin “gizli bilgileri taşıma” davası için hazırladığı rapor, Demokrat Parti’ye zor günler geçirtecek. Raporda, Biden için “kafası karışık, sık hata yapan ve sınırlı bir hafızaya sahip” gibi yorumlar göze çarptı.
Biden, hala “hafızam yerinde” dese de parti içinde tartışmalar çoktan alevlendi bile. Eski Başkan adayı Hillary Clinton, Biden’ın akıl sağlığı için “ciddi bir sorun” ifadesini kullandı. Bu da akıllara Demokrat Parti’nin Biden dışında bir planı olabileceğini getiriyor. Peki böyle bir durumda ne yapılabilir? Biden adaylıktan çekilmeye zorlanabilir mi?
DEMOKRATLARDA ALTERNATİF YOK
2020 seçimleri öncesi ABD’li seçmenin yarısı Biden’ın 2024’e kadar başkanlığı götüremeyeceğini düşünüyordu. Bugüne gelindiğinde Demokrat Parti’deki aday eksikliği öyle bir boyuta ulaştı ki Demokratlar Biden’ın 5 yıl daha sağlam bir şekilde görevi devam ettirebileceğini taahhüt etmek durumunda kaldılar.
Bu taahhüdün arkası dolu olmasa bile Biden’ın kendisi aday olduktan sonra onu zorla vazgeçirebilecek bir mekanizma yok. Ön seçimlerde karşısına çıkan adaylar, önceki dönemde çok düşük oy alan Marrianne Williamson, bazı eyaletlerde Türkiye’de doğduğu için pusulaya giremeyen Cenk Uygur, sonradan bağımsız aday olduğunu iddia eden aktivist Cornel West ve John F. Kennedy’nin yeğeni Robet Kennedy Jr. idi. Yani Biden’ın kıyasıya yarışacağı bir aday çıkmamıştı bile. Bu durumda partisinin Biden’a “çekil” demesi saçma olurdu.
Ancak Trump’ın geri dönüşünden korkan Demokratlar acil bir şekilde birilerini ikna etmek isteyebilirler. Dedikodulardan birisi Barack Obama’nın eşi Mitchelle Obama. Eski First Lady’nin popülaritesi Demokrat seçmende hala yüksek. Tabii bu popülarite kararsız seçmende karşılık bulabilir mi orası tartışılır.
Bir de Kaliforniya valisi Gavin Newsom var. Seçim dönemi başlamadan önce aday olabileceği konuşulsa da kendisi böyle bir şey düşünmediğini söylemişti. Newsom, kendi eyaletinde “kölelik tazminatı” meselesini gündeme getirerek Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında tartışmalı bir figür haline geldi. Yaşının genç olması onu Demokrat Parti’de geleceğin önemli isimlerinden biri yapıyor.
Trump’a 2016’da kaybeden Hillary Clinton’ın bile adaylık için “nabız yokladığı” konuşuluyor. CNN’de 2 yıl önce çıkan “2024 için Hillary fısıltıları başladı” başlıklı yazı, Clinton’ın Trump’la ikinci round için düşünülebileceğini iddia etmişti.
SÜPER SALI SON ÇIKIŞ
Tabii bu adayların hepsinin birtakım sorunları var. Gavin Newsom’ın popülaritesi, Florida valisi Ron DeSantis modeli, saldırgan bir politika izlemesi sonucu düştü. Mitchelle Obama, politik anlamda pek deneyimi olan biri değil. Hillary Clinton ise 2016’da Trump’a zaten yenildi. Özetle, bu adayların hiçbiri sağlıklı bir Biden’ın yerine geçebilecek kişiler değiller.
Ama bildiğimiz üzere Biden’ın sağlığı pek iyi değil. Bu nedenle bunlar veya farklı bir figür üzerinde sağlanacak bir anlaşma sonrası Biden’dan geri çekilmesi istenebilir.
Tabii bunun için zaman giderek daralıyor. Şimdiden üç eyalette Demokratlar ön seçimlerini tamamladılar. 15 eyaletin ön seçimlerinin aynı anda yapılacağı 5 Mart’a denk gelen “Süper Salı’ya” bir aydan az zaman kaldı. Pusulaya girmek için son gün geçmiş olsa da Demokratlar özel durumu varsayarak yeni bir son gün belirleyebilirler.
Ancak tüm bunların gerçekleşmesi için Biden’ın bırakmaya ikna edilmesi gerekiyor. Biden çekilmek istemedikçe onu kimse zorlayamaz. Eğer Biden aday olarak açıklandıktan sonra çekilirse Demokrat Parti Ulusal Komitesi toplanmak durumunda kalır. Komitedeki 500 üyenin oylarıyla yeni bir Başkan ve Başkan Yardımcısı adayı belirlenir. Ancak aday belirlenmesi sırasında kıyametin kopmama ihtimali yok. Dahası, tüm bu işlemlerin Kasım ayındaki seçime kadar yetişmesi bile bürokratik açıdan birçok baş ağrısı demek oluyor.
Mevcut Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Başkan’ın görevi sağlık gerekçesiyle bırakması durumunda otomatik olarak Başkan olsa da aynı durum adaylık için geçerli değil. Bu yüzden olası bir çekilmede ihalenin ona kalma olasılığı yok.
İşin sonunda, ABD’liler Biden’ın sadece bugünkü akıl sağlığını değil, önümüzdeki beş yılki sağlığını düşünerek sandığa gidecekler. Bu durum, Demokratları korkutsa da artık zaman tükenmek üzere. Biden’ın bugün çekilmesi dahi çok fazla bürokratik engel aşmayı gerektirecek. Adayın değişmesi, şu noktadan itibaren imkânsız olmasa bile çok zor. Dahası, partinin Trump’ı yeneceğine ikna olduğu başka bir aday da yok. En azından Biden, bunu bir kez başardı.
