Almanya, Yeni İktidarını Belirlemek İçin Sandık Başına Gitti

Almanya bugün yeni iktidarını belirlemek için seçimini gerçekleÅŸtirdi. Türkiye saati ile 20.00’de sandıklar kapandı.

‘SANDIÄžA GÄ°TME ARTAR’ BEKLENTÄ°SÄ°

Sabah saatlerinde Almanlar sandıklara gitmeye baÅŸladı. Almanlar bu kez sandığa hücum etti. Ãœlkenin birleÅŸmesinden bugüne kadarki en yüksek seçime katılım oranı saÄŸlandı. Resmi açıklamalara göre bu oran yüzde 84. 2021’de bu oran yüzde 76,4’tü.

İlk seçim sonuçlarını Zdf paylaşmaya başladı. Buna göre ortaya çıkan tablo şöyle:

• Hristiyan Demokratlar: (CDU-CSU) % 28,7
• AFD: 19,8
• SPD: 16,4
• YeÅŸiller: 12,3
• Sol Parti: 8,9
• Hür Demokrat Parti(FDP): 5
• BSW: 5
• DiÄŸerleri: 3,9

Buna göre FDP ve BSW, yüzde 5 barajını geçme eÅŸiÄŸinde, durum bıçak sırtı… Bu iki partinin meclise girmesi koalisyonun rengini de belirleyecek.

Ard’den yansıtılan tabloya göre ilk sonuçlar ÅŸunlar:

• Hristiyan Demokratlar: (CDU-CSU) % 29
• AFD: 19,6
• SPD: 16
• YeÅŸiller: 13,3
• Sol Parti: 8,6
• Hür Demokrat Parti(FDP): 4,9
• BSW: 4,7
• DiÄŸerleri: 3,9

EKONOMÄ°K KRÄ°Z ÃœSTÃœNE SÄ°YASÄ° KRÄ°Z

Almanya, yalnızca ekonomik krizle deÄŸil bir süredir siyasi krizle de karşı karşıya. Bu krizlerin sonucunda Sosyal Demokratlar (SPD), YeÅŸiller ve Hür Demokrat Parti’den oluÅŸan koalisyon dağıldı. Ãœlke seçimlere gitmek zorunda kaldı. Krizler, ülkedeki ana kutuplaÅŸmayı milliyetçi parti AfD ile karşıt görüşler arasında ÅŸekillendirdi. AfD’nin karşısındaki en güçlü parti, Hristiyan Demokratlar CDU oldu. Ãœlkenin batısı ile doÄŸusu arasında ayrım yaÅŸanıyor. Batı illerinde birinci parti CDU, doÄŸu illerinde ise AfD’nin liderliÄŸi öne çıkıyor. Türklerin oy verdiÄŸi partilerden olan Sol Parti’nin elde edeceÄŸi oran merakla bekleniyor. YeÅŸiller’in bu seçimde kan kaybı yaÅŸamasına kesin gözüyle bakılıyor. Sosyal Demokratlardan Sol Parti’ye bir eÄŸilim söz konusu.

AfD’NÄ°N DURUMU

AfD anketlerde, CDU’dan sonra, yüzde 20 ile ikinci sırada gösteriliyor. Muhafazakar ve liberal milliyetçilerden oluşan partinin hükümeti belirleme gücü olabilir. Karşıtlarının temel amacı ise AfD’ye bu gücü vermemek.

YENÄ° KURULAN PARTÄ°LER

Sandığa seçmenleri taşımada etkili olduğu düşünülen yeni partiler şunlardır:

• 2024’ün Ocak ayında kurulan eski Sol Partili Sahra Wagenknecht’in kurduÄŸu Sahra Wagenknecht ittifakı da dikkat çeken partilerden. Mevcut parlamentodaki grubunun oy oranı, anketlere göre baraja yakın… KuruluÅŸundan bu yana katıldığı seçimler arasında Avrupa Parlamentosu seçimleri, Saksonya, Brandenburg ve Thüringen eyalet seçimleri yer almaktadır. Thüringen ve Brandenburg’da hükümete girmeyi baÅŸardı, Saksonya’da koalisyon görüşmelerine katıldı. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ise yüzde 6’nın üzerinde oy aldı. Muhafazakar sol/geleneksel sosyal demokrat seçmene hitap eden parti, NATO ve ABD eleÅŸtirileri, barış çaÄŸrıları ve sosyal adaletçi politikalarıyla öne çıkmaktadır. Ancak bu partiye karşı medyada güçlü bir “Rusçu” damgalama yapılmaktadır.
• Adalet Partisi son yıllarda öne çıkan ve adından söz ettiren bir baÅŸka partidir…
• DiÄŸeri ise Team Todenhöfer: Eski CDU’lu milletvekili-yazar Jürgen Todenhöfer’in kurduÄŸu bir parti. Özellikle Türk ve Arap seçmenler tarafından takip edilmektedir.
• Volt, eski Yunanistan Maliye Bakanı Yannis Varoufakis’in kurduÄŸu Avrupa genelinde faaliyet yürüten bir partidir, özellikle genç seçmenlerden ilgi görmektedir.
• Die Partei – Hiciv Partisi. Özellikle aktif propagandasıyla ÅŸehirlerde yaÅŸayan kararsız genç seçmenleri etkileme özelliÄŸine sahiptir.
• Die Basis – Kovid-19 politikalarına tepki olarak ortaya çıkan, komplo teorilerinden beslenen popülist parti

Bu partilerden Todenhöfer, Die Partei, Die Basis’in baraj altında kalacağı tahmini hakim.

ANKETLERE GÖRE İKTİDAR SEÇENEĞİ

Anketlere göre hiçbir parti tek başına hükümet kuracak yeterli milletvekili sayısına ulaşamıyor. Hükümetin kurulması için koalisyon görüşmelerinin yapılması bekleniyor.

2021’de yapılan genel seçimlerde Sosyal Demokrat Parti SPD yüzde 25,7, Hristiyan Demokratlar CDU/CSU yüzde 24,1, YeÅŸiller yüzde 14,8, Hür Demokrat Parti FDP yüzde 11,5, Almanya için Alternatif Parti AfD yüzde 10,3, Sol Parti yüzde 4,9 ile mecliste yer almıştı. BaÅŸbakan SPD’den Olaf Scholz olmuÅŸtu.

TÃœRK MÄ°LLETVEKÄ°LÄ° SAYISI 18’DÄ° 2021 seçimlerinde Türk kökenli milletvekili sayısı bir önceki seçime göre 14’ten 18’e yükselmiÅŸti. YeÅŸiller Partisi’nden Cem Özdemir, Ekin Deligöz, Canan Bayram, Filiz Polat ve Melis Sekmen meclise girmeye hak kazanmış, Sol Parti’den AteÅŸ Gürpınar, Sevim DaÄŸdelen ve Gökay Akbulut da seçilen diÄŸer Türk kökenli milletvekilleri olmuÅŸtu. Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisinden Serap Güler milletvekili seçilmiÅŸti.

SEÇMELER NASIL OY KULLANIYOR?

Seçmenler, oy pusulasında iki oy kullanabiliyor. Birincisi seçim bölgelerindeki adaylara verilen “birincil oylar” iken diÄŸeri (ikincil oy) partilere veriliyor. Bu seferki seçimlerin özelliÄŸi, sonuçlar ilk kez sabit bir sandalye sayısına göre dağıtılacak. 2024’te yapılan seçim kanununda yapılan deÄŸiÅŸiklikle milletvekili sayısı 630 ile sınırlandırıldı. Bunların 299’u seçim bölgelerinin kazananları, kalan 301 koltuk da partilerin oy oranlarına göre dağıtılacak. Eski seçim sisteminde seçim bölgelerini kazanan her aday doÄŸrudan seçiliyordu. Bir eyalette seçilen milletvekili sayısı, o eyaletteki parti oy oranını aÅŸtığında diÄŸer partilere ek milletvekili çıkarma hakkı tanınıyordu. Bu sayede 2021 seçimlerinde parlamentoya toplam 736 milletvekili girmiÅŸti.

Osman Erbil