Almanya, Yeni İktidarını Belirlemek İçin Sandık Başına Gitti

Almanya bugün yeni iktidarını belirlemek için seçimini gerçekleştirdi. Türkiye saati ile 20.00’de sandıklar kapandı.

‘SANDIĞA GİTME ARTAR’ BEKLENTİSİ

Sabah saatlerinde Almanlar sandıklara gitmeye başladı. Almanlar bu kez sandığa hücum etti. Ülkenin birleşmesinden bugüne kadarki en yüksek seçime katılım oranı sağlandı. Resmi açıklamalara göre bu oran yüzde 84. 2021’de bu oran yüzde 76,4’tü.

İlk seçim sonuçlarını Zdf paylaşmaya başladı. Buna göre ortaya çıkan tablo şöyle:

• Hristiyan Demokratlar: (CDU-CSU) % 28,7
• AFD: 19,8
• SPD: 16,4
• Yeşiller: 12,3
• Sol Parti: 8,9
• Hür Demokrat Parti(FDP): 5
• BSW: 5
• Diğerleri: 3,9

Buna göre FDP ve BSW, yüzde 5 barajını geçme eşiğinde, durum bıçak sırtı… Bu iki partinin meclise girmesi koalisyonun rengini de belirleyecek.

Ard’den yansıtılan tabloya göre ilk sonuçlar şunlar:

• Hristiyan Demokratlar: (CDU-CSU) % 29
• AFD: 19,6
• SPD: 16
• Yeşiller: 13,3
• Sol Parti: 8,6
• Hür Demokrat Parti(FDP): 4,9
• BSW: 4,7
• Diğerleri: 3,9

EKONOMİK KRİZ ÜSTÜNE SİYASİ KRİZ

Almanya, yalnızca ekonomik krizle değil bir süredir siyasi krizle de karşı karşıya. Bu krizlerin sonucunda Sosyal Demokratlar (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den oluşan koalisyon dağıldı. Ülke seçimlere gitmek zorunda kaldı. Krizler, ülkedeki ana kutuplaşmayı milliyetçi parti AfD ile karşıt görüşler arasında şekillendirdi. AfD’nin karşısındaki en güçlü parti, Hristiyan Demokratlar CDU oldu. Ülkenin batısı ile doğusu arasında ayrım yaşanıyor. Batı illerinde birinci parti CDU, doğu illerinde ise AfD’nin liderliği öne çıkıyor. Türklerin oy verdiği partilerden olan Sol Parti’nin elde edeceği oran merakla bekleniyor. Yeşiller’in bu seçimde kan kaybı yaşamasına kesin gözüyle bakılıyor. Sosyal Demokratlardan Sol Parti’ye bir eğilim söz konusu.

AfD’NİN DURUMU

AfD anketlerde, CDU’dan sonra, yüzde 20 ile ikinci sırada gösteriliyor. Muhafazakar ve liberal milliyetçilerden oluşan partinin hükümeti belirleme gücü olabilir. Karşıtlarının temel amacı ise AfD’ye bu gücü vermemek.

YENİ KURULAN PARTİLER

Sandığa seçmenleri taşımada etkili olduğu düşünülen yeni partiler şunlardır:

• 2024’ün Ocak ayında kurulan eski Sol Partili Sahra Wagenknecht’in kurduğu Sahra Wagenknecht ittifakı da dikkat çeken partilerden. Mevcut parlamentodaki grubunun oy oranı, anketlere göre baraja yakın… Kuruluşundan bu yana katıldığı seçimler arasında Avrupa Parlamentosu seçimleri, Saksonya, Brandenburg ve Thüringen eyalet seçimleri yer almaktadır. Thüringen ve Brandenburg’da hükümete girmeyi başardı, Saksonya’da koalisyon görüşmelerine katıldı. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ise yüzde 6’nın üzerinde oy aldı. Muhafazakar sol/geleneksel sosyal demokrat seçmene hitap eden parti, NATO ve ABD eleştirileri, barış çağrıları ve sosyal adaletçi politikalarıyla öne çıkmaktadır. Ancak bu partiye karşı medyada güçlü bir “Rusçu” damgalama yapılmaktadır.
• Adalet Partisi son yıllarda öne çıkan ve adından söz ettiren bir başka partidir…
• Diğeri ise Team Todenhöfer: Eski CDU’lu milletvekili-yazar Jürgen Todenhöfer’in kurduğu bir parti. Özellikle Türk ve Arap seçmenler tarafından takip edilmektedir.
• Volt, eski Yunanistan Maliye Bakanı Yannis Varoufakis’in kurduğu Avrupa genelinde faaliyet yürüten bir partidir, özellikle genç seçmenlerden ilgi görmektedir.
• Die Partei – Hiciv Partisi. Özellikle aktif propagandasıyla şehirlerde yaşayan kararsız genç seçmenleri etkileme özelliğine sahiptir.
• Die Basis – Kovid-19 politikalarına tepki olarak ortaya çıkan, komplo teorilerinden beslenen popülist parti

Bu partilerden Todenhöfer, Die Partei, Die Basis’in baraj altında kalacağı tahmini hakim.

ANKETLERE GÖRE İKTİDAR SEÇENEĞİ

Anketlere göre hiçbir parti tek başına hükümet kuracak yeterli milletvekili sayısına ulaşamıyor. Hükümetin kurulması için koalisyon görüşmelerinin yapılması bekleniyor.

2021’de yapılan genel seçimlerde Sosyal Demokrat Parti SPD yüzde 25,7, Hristiyan Demokratlar CDU/CSU yüzde 24,1, Yeşiller yüzde 14,8, Hür Demokrat Parti FDP yüzde 11,5, Almanya için Alternatif Parti AfD yüzde 10,3, Sol Parti yüzde 4,9 ile mecliste yer almıştı. Başbakan SPD’den Olaf Scholz olmuştu.

TÜRK MİLLETVEKİLİ SAYISI 18’Dİ 2021 seçimlerinde Türk kökenli milletvekili sayısı bir önceki seçime göre 14’ten 18’e yükselmişti. Yeşiller Partisi’nden Cem Özdemir, Ekin Deligöz, Canan Bayram, Filiz Polat ve Melis Sekmen meclise girmeye hak kazanmış, Sol Parti’den Ateş Gürpınar, Sevim Dağdelen ve Gökay Akbulut da seçilen diğer Türk kökenli milletvekilleri olmuştu. Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisinden Serap Güler milletvekili seçilmişti.

SEÇMELER NASIL OY KULLANIYOR?

Seçmenler, oy pusulasında iki oy kullanabiliyor. Birincisi seçim bölgelerindeki adaylara verilen “birincil oylar” iken diğeri (ikincil oy) partilere veriliyor. Bu seferki seçimlerin özelliği, sonuçlar ilk kez sabit bir sandalye sayısına göre dağıtılacak. 2024’te yapılan seçim kanununda yapılan değişiklikle milletvekili sayısı 630 ile sınırlandırıldı. Bunların 299’u seçim bölgelerinin kazananları, kalan 301 koltuk da partilerin oy oranlarına göre dağıtılacak. Eski seçim sisteminde seçim bölgelerini kazanan her aday doğrudan seçiliyordu. Bir eyalette seçilen milletvekili sayısı, o eyaletteki parti oy oranını aştığında diğer partilere ek milletvekili çıkarma hakkı tanınıyordu. Bu sayede 2021 seçimlerinde parlamentoya toplam 736 milletvekili girmişti.

Osman Erbil